Anti-nutriënten: Wat zijn het en wat is hun invloed op onze gezondheid?

Wat zijn anti-nutriënten?

Anti-nutriënten zijn natuurlijke of synthetische verbindingen die in voedingsmiddelen voorkomen en die de opname van voedingsstoffen in het lichaam kunnen verstoren. Hoewel de term "anti-nutriënten" een negatieve connotatie heeft, spelen deze verbindingen een complexe rol in onze voeding en gezondheid. Ze komen voornamelijk voor in plantaardige voedingsmiddelen en zijn van nature aanwezig als een verdedigingsmechanisme tegen plagen en ziekten.

Soorten anti-nutriënten

Er zijn verschillende soorten anti-nutriënten, elk met unieke eigenschappen en effecten op het menselijk lichaam:

1. Fytinezuur: Dit is een van de meest voorkomende anti-nutriënten en komt voor in zaden, granen, noten en peulvruchten. Fytinezuur kan de opname van mineralen zoals ijzer, zink, magnesium en calcium verminderen door zich eraan te binden.
2. Lectines: Deze eiwitten komen voor in peulvruchten en granen. Hoewel sommige lectines in grote hoeveelheden schadelijk kunnen zijn, worden ze meestal door koken geïnactiveerd.
3. Oxalaten: Deze verbindingen komen voor in groenten zoals spinazie en rabarber en kunnen zich binden aan calcium, waardoor de opname ervan wordt verminderd. Een overconsumptie aan oxalaten kan bijdragen aan een groot scala aan problemen. Lees daar meer over onder ‘Oxalaten’ of op mijn blog. 
4. Tannines: Tannines zijn polyfenolen die voorkomen in thee, koffie, wijn en sommige fruitsoorten. Ze kunnen de opname van ijzer verminderen, vooral non-heemijzer uit plantaardige bronnen.
5. Saponinen: Deze komen voor in peulvruchten en volle granen en kunnen de opname van bepaalde voedingsstoffen beïnvloeden. Ze hebben echter ook potentiële gezondheidsvoordelen, zoals cholesterolverlaging.
6. Goitrogenen: Deze stoffen komen voor in kruisbloemige groenten zoals broccoli, kool en spruitjes. Ze kunnen de opname van jodium beïnvloeden en de schildklierfunctie verstoren bij mensen met een jodiumtekort.

Zijn anti-nutriënten schadelijk voor je lichaam?

Hoewel anti-nutriënten de opname van bepaalde voedingsstoffen kunnen verstoren, zijn ze voor de meeste mensen niet gelijk heel schadelijk. Mensen die al gevoelig zijn, door bijvoorbeeld doordat ze allergieën of een lekkende darm hebben, kunnen echter veel last krijgen van de anti-nutriënten. Koken, weken, fermenteren en kiemen zijn effectieve methoden om het gehalte aan anti-nutriënten in voedingsmiddelen te verminderen. In sommige gevallen is het beter om een poosje anti-nutriënten (en daarmee dus planten) compleet te vermijden om zodoende je lichaam de tijd te geven te genezen. Zo kom je uit op het carnivoor dieet.